Aan de Bisschop Willebrandlaan, in de Zwolse wijk Dieze, ligt het Rooms Katholieke Kerkhof, sinds 1998 een rijksmonument.
De kleine plaquette, tegen een van de bakstenen pijlers van het toegangshek, vertelt ons dat deze grond geschonken is door baron van Lamsweerde, die op 5 juni 1842 de eerste steen heeft gelegd. Boven beide pijlers staan zandstenen tuinvazen met acanthusblad. Het oude deel van deze begraafplaats is omringd door een muurtje met een ezelsrug, een constructie waarbij de stenen in een hoek van 45 graden worden gemetseld en die haar naam dankt aan de vorm van het juk op de rug van een ezel. Achter het smeedijzeren hek begint het klinkerpad dat de ingang met de verderop gelegen kapel verbindt. Ongeveer halverwege deze centrale as domineert een groot negentiende-eeuws gietijzeren kruisbeeld.
December 2012. Het derde bloembed is plantklaar gemaakt. De tegels op het hoofdpad via de crucifix naar de kapel zijn in 2014 vervangen door waaltjes.
Oorspronkelijk is deze begraafplaats aangelegd alsof het de vloer van een kerk betreft. Zerk aan zerk, nagenoeg zonder tussenruimte; veel steen dus. Het bestuur vroeg mij het kerkhof groener te maken. Waar ook maar enigszins ruimte was, heb ik bloembedden ingericht in ‘Roomse kleuren’. Groen uiteraard, maar vooral ook veel rood- en paarstinten, scharlaken en purper dus, met een knipoog naar de soutanes van bisschoppen en kardinalen. Hier en daar heb ik er wat spatjes wit, lichtgeel en blauw aan toegevoegd.
Bloembedden tegenover het baarhuisje in september, met o.a. Fuchsia magellanica, Fuchsia ‘Mrs. Popple’, Aster thomsonii, Centranthus ruber ‘Albus’, Festuca glauca en het pijpenstrootje Molinia caerulea ‘Moorflamme’.
Meteen links van de ingang bevindt zich het baarhuisje met daartegenover, bij de kindergrafjes, de eerste bloembedden in allerlei ‘Roomse tinten’. Het derde bloembed, haaks op de eerste twee, ligt parallel aan het klinkerpad op de hoofdas.
Bloembedden bij de kindergrafjes in september met o.a. Fuchsia magellanica, Fuchsia ‘Mrs. Popple’, Aster thomsonii, Centranthus ruber ‘Albus’, Liriope muscari ‘Moneymaker’, Geranium ‘Rozanne’ en Sedum ‘Red Cauli’.
De langste paden transformeren geleidelijk in laantjes want er zijn- waar mogelijk - ook tussen de graven, verschillende bomen met volle kronen, boven oog- en graafmachinehoogte toegevoegd. Deze bloesemende boompjes die vanaf de nazomer vaak bessen dragen, bieden het hele jaar door schoonheid. Bovendien onttrekken zij, meer en meer, delen minder fraaie omgeving aan het oog.
Baarhuisje met daartegenover de bloembedden achter de kindergrafjes. Rechts de grote linden als groene wand langs de westzijde van het kerkhof .
In de oudere delen van het kerkhof, waar de meeste zerken liggen, is gezocht naar ruimte voor onder andere buxus en hulst. In verschillende hoeken op kruisingen van paden zijn gevarieerde kleine borders als bloeiende groenpunten ingericht.
Grote buxus is op allerlei plekken in het oudere gedeelte van de begraafplaats geplant
Op de hoeken van de paden ontstaan miniborders.
Uitbreidinsgedeelte
Het nieuwe, door landschaps- en begraafplaatsarchitect Ada Wille, in 1996 ontworpen stuk van het Roomse Kerkhof wordt het uitbreidingsgedeelte genoemd. Als afsluiting van het terrein loopt een dijk van klei over de volle breedte langs de zuidkant. Nadat het gras is afgeplagd, de dijk grondig gewied en de bodem losgewoeld, is de beplanting erin gezet.
De met gras begroeide kleidijk, vlak voor de afplagging, december 2012.
Dijk in het uitbreidingsgedeelte, najaar 2014. Met o.a. Aster ‘Treffpunkt’, de karmijnrode aster A. novae-angliae ‘Andenken an Alma Pötschke’, Persicaria amplexicaulis, Perovskia ‘Little Spire’, Verbena bonariensis en de vaste zonnebloem Helianthus ‘Lemon Queen’
De dijk is inmiddels in de zomer van 2015 al wat dichter begroeid met o.a. Rosa ‘Bonica’, Geranium ’Rozanne’, Buddleja ‘White Ball’. Daaronder, aan de rand van het gras, staat het blauwgroene jeneverbesje Juniperus squamanta ‘Blue Star’.
Bovenop de dijk staan grote heesters en kleine bomen zoals een diversiteit aan vlinderstruiken, hortensia, Cotoneaster, Viburnum en Photinia. Een belangrijke rol spelen de Physocarpus ‘Diabolo’ de pruikenboom Cotinus coggygria ‘Royal Purple’ en de rode judasboom Cercis canadensis ‘Forest Pansy’.
Zomer 2015 tegen de dijk met o.a. Rosa ‘Lavender Dream’, Perovskia ‘Little Spire’, Hydrangea paniculata ‘Dharuma’ (L) , H.p. ‘Little Lime’(M) en H.p. ‘Dart’s Little Dot’(R).
Bovengenoemde roodbladige heesters zijn zo geplaatst dat de middag- en avondzon door de bladeren schijnt, wat een sfeer van gebrandschilderde vensters oproept. Bovendien zorgen ze voor meer hoogte bovenop de dijk, terwijl ze naadloos aansluiten op de vaste planten en grassen in dit lange bloembed. Door deze heesters heen groeien en bloeien diverse violette, rood paarse en blauwe Clematissen.
Dijkbegroeiing begin oktober 2015. Met o.a. de herfstvaren Dryopteris erythrosora, Hydrangea paniculata ‘Dharuma’, Geranium ’Rozanne’, Persicaria amplexicaulis ‘Blackfield’, Molinia caerulea ‘Moorflamme’ en Solidago rugosa ‘Fireworks’.
Oktober 2015. Met o.a. ijzerhard Verbena bonariensis, Aster novae-angliae ‘Andenken an Alma Pötschke’, de vaste zonnebloem Helianthus ‘Lemon Queen’ en het gloedvolle blad van de rode pruikenboom Cotinus coggygria ‘Royal Purple’.
Oktober 2015. Met o.a. ijzerhard Verbena bonariensis, de karmijnrode aster A. novae-angliae ‘Andenken an Alma Pötschke’, de lichtgele pluimen van de niet woekerende en lang bloeiende guldenroede Solidago rugosa ‘Fireworks’ (L.M.), met daarachter Cercis canadensis ‘Forest Pansy’ en de vaste zonnebloem Helianthus ‘Lemon Queen’ (R.M.).
Namiddaglicht met o.a. het ijzerhard Verbena bonariensis, de gele pluimen van Solidago rugosa ‘Fireworks’ en Aster novae-angliae ‘Andenken an Alma Pötschke’. Bovenop de dijk gloeien de roodbruine balderen van de judasboom Cercis canadensis ‘Forest Pansy’ (L) en de pruikenboom Cotinus coggygria ‘Royal Purple’ (M).
In het uitbreidingsgedeelte van het Roomse Kerkhof vormt deze dijk, die de zuidkant afsluit, een kleurrijke apotheose met haar zeer gevarieerde eenheid van beplanting.
www.rkkerkhofzwolle.nl
www.adawille.nl
De Peperbus 15 mei 2013
